Жасанды интеллект (ЖИ) технологиялары әлемдік экономиканың жаңа қозғаушы күшіне айналып жатқан кезеңде Қазақстан да бұл үдерістен шет қала алмайды. Елдің цифрлық даму стратегиялары, инфрақұрылымдық жаңғыруы және адами капиталды қайта даярлау ісі ЖИ-дің ықпалымен жаңаша сипат алуда. Соған қарамастан, Қазақстан алдында бірқатар өзекті мәселелер тұр, оларды шешу түбегейлі цифрлық трансформацияны талап етеді.
Алдымен, цифрлық инфрақұрылымның біркелкі дамымауы — негізгі проблемалардың бірі. Қалаларда жоғары жылдамдықты интернет пен заманауи технологиялар кең тарағанымен, ауылдық аймақтарда бұл көрсеткіш айтарлықтай төмен. Инфрақұрылымның жеткіліксіздігі ЖИ жүйелерін енгізуді тежейді, себебі олар үлкен көлемдегі деректермен жұмыс істеуді және тұрақты байланысты қажет етеді. Бұл мәселені шешудің негізгі жолы – ел бойынша кең жолақты интернет желісін толық қамту, 5G технологиясын жылдам енгізу және аймақтық дата-орталықтар санын арттыру.
Екінші өзекті мәселе – кадр тапшылығы. ЖИ саласында білікті мамандардың жетіспеуі инновациялық жобалардың баяу дамуына себеп. Бұл мәселені шешу үшін білім беру жүйесін түбегейлі жаңғырту қажет: мектептер мен жоғары оқу орындарында алгоритмдік ойлау, бағдарламалау, деректер ғылымы пәндерін күшейту, сондай-ақ мұғалімдер мен оқытушыларды қайта даярлау бағдарламаларын кеңейту маңызды. Сонымен бірге, халықаралық технологтар мен ғалымдарды тарту, стартап-экожүйені қолдау — бәсекеге қабілетті кадр қалыптастырудың тиімді жолы.
Үшінші мәселе – деректердің қолжетімділігі мен қауіпсіздігі. Мемлекеттік органдар мен бизнес құрылымдар арасындағы деректер алмасудың жеткіліксіздігі ЖИ шешімдерін жасауды күрделендіреді. Сонымен қатар, киберқауіпсіздік деңгейі күшейтілуі тиіс. Ашық деректер платформаларын дамыту, деректерді стандарттау және жеке ақпаратты қорғау жүйелерін жетілдіру – бұл бағыттағы негізгі қадамдар.
Төртінші мәселе – заңнамалық базаның жеткіліксіздігі. ЖИ-ді реттейтін нақты құқықтық нормалар әлі толық қалыптаспаған. Ал ЖИ жүйелерінің этикалық аспектілерін, жауапкершілігін және авторлық құқық мәселелерін анықтау – замана талабы. Қазақстан осы салада халықаралық тәжірибеге сүйене отырып, икемді және инновацияға бағытталған заңнамалық орта қалыптастыруы тиіс.
Қазақстан ЖИ дәуірінде бәсекеге қабілетті болу үшін инфрақұрылымды жаңғырту, адами капиталды дамыту, деректер экожүйесін қалыптастыру және құқықтық реформаларды жүзеге асыру қажет. Түбегейлі цифрлық трансформация ғана елдің технологиялық өркендеуін қамтамасыз ете алады.