Қойшыбек аға Тоқтамысұлы! Жаратылысыбөлекше еді!
Қазақтың атақты жырауы, ақын, марқұмШынболат Ділдебаев бұл кісіні “Дұрыс емесшал” дейді екен. Неге? Өйткені, кәдуілгітіршіліктегі көп нәрсеге ол басқаша қарайтын, басқаға әп – әдемі көрінетін жәйттерді жақтырабермейтін, ” осы дұрыс па?” деп сұрақ қойып, бетіңе қарап отыратын да, “дұрыс емес ” депжауабын да өзі беріп, шегелеп, шегендептастайтын. Арагідік “Дұрыс қой” деп айтыпүлгеріп қалсаң, “Несі дұрыс? Сендерге әлеулай–халаулай болса жетеді ғой, сонда салт –дәстүрқайда, қазақтың күмбірлеген күйі, әдемі әніқайда?” деп шала бүлінетін де қалатын. Өзішертпе күйді шебер шертетін. Жаратылысыбөлекшелеу болатын. Көбіміздің түсінбегенімізде рас, сол түсінбестіктің кесірінен“қыңырлығы, қиқарлығы басым” деп жүрдік. Өзітуралы жазған бір мақаламда ол кісіні “Қиқаршал” деп сыпаттап жібергенім де бар. “Қиқарболып сенің бірденеңді бүлдірдім бе, мынауыңне?” деп ұрысатын шығар десем, ағамкерісінше “Осыған шейін маған сыртымнанайтылатын сөзді сен тасқа басқан екенсің, мұның дұрыс. Айтқасын ашық айту керек” деп, ризашылығын білдіріп еді –ау.. “Маған анауШынболаттың қойған “Дұрыс емес шал” дегенаты да ұнайды” дейтін..
Өзі соғыс ардагері еді. Бірақ… «Мен сұрапыл соғыстың ортасында болғаным жоқ. Сегіз жыл өмірімді Қиыр Шығыстағы 63 -шекаралық кавалерия отрядының құрамында өткердім» дейтін. Сосын сол Шығыста жүріп, кеудесіне тағып оралған “Ерлігі үшін” медалін көрсетіп қоюды да ұмытпайтын. Мұнысы «Сегіз жылым текке өткен жоқ» дегендегісі ғой.
Ол кісі өмірден өткен кейінгі Жеңіс күніжайылған дастархан басында отырғанда ақын Мұса Тілеуов ағамыз ” Қойшекең жарықтық мұндайда “шай деген үйде де бар ғой, кемпір ішкізбейтіннен дәм тата отырайық” деп күлдіретін еді” деген естелік айтты. Нені меңзегені түсінікті ғой.
Әулие адам ғой! “Жүзге әркім де келеді, мен 99-дың төбесін көргенімді тойлаймын” деп, Астанадағы тойына шақырған. Барғанбыз. Жүзге жақындаса да, Жамбылдың жасынан аса қоймайтынын сезді ме екен?
Мәңгілік мекенжайын күнілгері салдырып қойғаны да бар еді. Астанадан келіпті де, сол жерді барып көріп, үйіне жеткн соң он бес – жиырма минуттан соң, жүріп кете барыпты. Әулие болмаған несі қалды?!
Жатқан жері жайлы, топырағы торқа болсын ағамыздың! Ұлы жеңстің 80 жылдық тойында ағамызды бір еске алып қоймасақ, әруағынан ұят-ты.
Абдолла Дастанов.