Онда жүздеген оқушының әрқайсысы әртүрлі мінез-құлық, темперамент, тәрбие және денсаулық ерекшеліктерімен келеді. Осындай ортада кез келген күтпеген жағдайдың болуы ықтимал. Сондықтан кез келген жазатайым жағдай үшін мұғалімді бірден жазалау – орынсыз және әділетсіз шешім. Бұл мәселені бірнеше қырынан қарастыру қажет.
Біріншіден, мұғалім – қауіпсіздік ережелерін сақтауға жауапты тұлға болғанымен, ол оқушылардың әр қадамын толық бақылауда ұстай алмайды. Балалардың жүгіріп ойнауы, кенеттен әрекет жасауы немесе бір-бірімен ойнап қалуы – табиғи процесс. Егер мұғалім барлық нұсқаулықтарды орындап, тиісті бақылау жүргізсе, бірақ күтпеген жағдай орын алса, оны жазалау логикаға да, әділдікке де сай келмейді. Себебі жазатайым жағдайлар адамның бақылауынан тыс да болуы мүмкін.
Екіншіден, мұғалімді жазалау – педагогикалық ортаға теріс әсер етеді. Ол қорқыныш пен сенімсіздік тудырып, мұғалімдердің шығармашылықпен жұмыс істеуіне кедергі келтіреді. Егер әрбір қате немесе кездейсоқ жағдай үшін мұғалім жазаға тартылса, педагогтар өздерін қорғауға ғана бағытталған жұмыс стилін таңдайды. Мұндай атмосферада сапалы тәрбие беру де, балалармен ашық және жылы қарым-қатынас орнату да қиынға соғады.
Үшіншіден, жауапкершілік тек мұғалімнің мойнында ғана емес. Мектеп әкімшілігі, ата-аналар, тіпті оқушылардың өздері де қауіпсіз орта қалыптастыруға үлес қосуы тиіс. Мектеп инфрақұрылымының сапасы, қауіпсіздік құралдарының болуы, ата-аналардың баласына тәртіп пен сақтық туралы үйретуі – бұлардың бәрі жазатайым жағдайлардың алдын алуға әсер етеді. Ал жауапкершілікті тек бір адамға арту жүйелік ойлауға қайшы келеді.
Төртіншіден, жазалау емес, жағдайды талдау маңызды. Әрбір оқиға бойынша себеп-салдары анықталып, болашақта алдын алу шаралары жасалуы керек. Мақсат – кінәліні табу емес, қауіпсіздікті жақсарту. Егер мұғалімнің немқұрайдылығы дәлелденсе – әрине, тәртіптік шара қолдануға болады. Бірақ соған жеткілікті негіз болмаған жағдайда, оның беделіне нұқсан келтіру – орынсыз.
Мұғалімдерді кез келген жазатайым жағдай үшін жазалау – әділетсіз әрі тиімсіз тәсіл. Дұрыс жол – әр жағдайды жан-жақты зерттеп, барлығына ортақ жауапкершілік пен құрметке негізделген қауіпсіз оқу ортасын қалыптастыру.