«Кел келген жазатайым жағдай үшін мұғалімді жазалау орынсыз» деген пікірдің негізінде мектептердегі оқыту процесі мен тәртіпті басқаруда мұғалімнің рөлі, оның жауапкершілігі және оқушылардың мінез-құлқы туралы көптеген ойлар жатыр. Әрине, мұғалімдер оқушыларға білім берумен қатар, олардың тәртібін де қадағалап, тәрбиелік жұмыстар жүргізеді. Алайда жазатайым жағдайлар көбінесе кездейсоқтықтан туындайды және мұғалімнің тікелей қателігі емес.
Мұғалімдер әртүрлі жағдайлармен бетпе-бет келеді: оқушылардың өзара қарым-қатынасы, ұмытып кеткен тапсырмалар, техникалық ақаулар және басқа да күтпеген оқиғалар. Бұл жағдайлардың бәрі бірдей мұғалімнің кінәсінен туындамайды. Оқушылардың тәртібі мен көңіл күйі де мұғалімнің бақылауынан тыс болуы мүмкін.
Егер жазатайым жағдайлар орын алса, оларды шешу үшін алдымен мұғалім мен мектеп әкімшілігінің тиісті түрде бағалауы, жағдайдың себебін анықтап, қажетті шаралар қолдануы маңызды. Мұғалімді жазалау мұндай жағдайда тиімді емес, керісінше оқушылар мен мұғалімдердің арасындағы сенімді нығайту үшін диалог және түсіндіру жұмыстары қажет. Оқыту процесінің тиімділігін арттыру үшін, тек жазалау емес, алдын алу шаралары мен көмек көрсету әдістерін қолданған жөн.